Disleksili Çocuğu Olan Bir İngiliz Anne İle Röportaj

Çalışma Amacı: Disleksik çocuğu olan ebeveynlerin duruma bakış açıları ve tecrübelerinin paylaşımı.

1. Lindsey, kızına disleksi tanısı koyulduğuna kaç yaşındaydı?

Kızım on yaşındayken bu durum fark edildi ve teşhis konuldu.

2. Sence kızına bu teşhis konulmadan önce, kızının onu okuldaki diğer öğrencilerden bir şekilde “farklı” kılan davranışları var mıydı?

Aslında çok da farklı değildi diğer öğrencilerden, ama beş yaşına geldiği halde okuldaki kitapları okuyamıyordu. Ayrıca, çok kısa süreli bir hafızası vardı ve sakarlıkları oluyordu.

3. Disleksi sebebiyle kızının hissettiği ve onu okul döneminde etkileyen olumsuzluklar ve/veya zorluklar nelerdi?

En basit seviyedeki kitapları dahi okuyamıyordu; ki ben ona çok yardımcı olmaya çalışıyordum. Onu büyük kız kardeşleriyle kıyasladığımda, bunu okulda ona uygulanan metoda bağlıyorum aslında. Okulda şu “flaş kartlar”dan vardı (hani şu üzerinde kelimeler olan ve amacı söylenen kelimeyi öğrenmek, karışık verilen kartları sıraya sokarak cümleler yapmasını sağlayarak öğrencinin özgüvenini artırmak olan kartlar). Ben bu kartları kızıma uyguladığımda, ilerleme kaydetti. Kızıma okulda okuma öğretilen metoda “bak ve söyle” metodu diyorlardı. Ona bir kitap veriyorlardı ve o da resimlerine bakarak onu kelimelere döküyordu. Yazılanların Bresimlerle eşleşmesi umuluyordu!!!!!

İlkokulda kompozisyon/hikaye yazdığında, kimse bunları okuyamıyordu, daha fenası, kızımın kendisi de bunları okuyamıyordu!

Kızım aynı zamanda tembel ve dersleri aksatan birisi olarak görülüyordu. Fonetik ile ilgili problemleri vardı. Lisedeyken kızımın disleksi konusunda uzman birinden ücretli özel ders almasını sağladık. Okul da ayda bir grup eğitimi veriyordu, nedense bunun hiç yardımı olmadı.

4. Disleksik olmak kızında herhangi bir şekilde olumlu bir şeye yol açtı mı (hani böyle yetenekli olduğu bir alan gibi mesela)?

Kızım şöyle telafi ediyordu: hangi kelimelerde daha çok zorlanma ihtimali olduğunu anlıyor ve onları ezberliyordu. Bir noktada, fotoğrafik bir hafızası vardı. Önemli sınavlar için tekrar yapmazdı, konu hakkında hiçbir şey bilmiyorsa, son anda ‘koşuşturmanın’ anlamı olmadığını söylerdi.

Notları gayet iyi oldu ve üniversitede Kriminoloji ve Psikoloji okudu. Üniversitenin son yılına kadar ise disleksiye uygun olan bir değerlendirilmeye tabii tutulmadı. Son sene ona, tezini yazarken, yazı ve imla denetimi yapan bir programın olduğu bir bilgisayar verdiler.

Genelde, birinin disleksisi varsa ve bu resmen söylenmişse [teşhis edilmişse], sınavlarda ekstra zaman verilir o kişiye, ama kızıma böyle bir şey yapılmadı.

Öyle düşünüyorum ki, disleksik olmak kızımı daha güçlü ve diğer insanlara kendisinin anlayışsız olmadığını kanıtlamak için daha gayretli bir insan yaptı.

Aslında, öğretmenleri derdi ki, eğer kızım sınavlara sözlü olarak girseydi, fazlasıyla başarılı olabilirdi. Sonuç olarak, sözlü fikir tartışmalarında çok iyidir kızım.

5. Kızının öğretmenleri ona özel olarak bazı metotlar kullandılar mı? (mesela ona özel hazırlanmış çalışma kâğıtları yaptılar mı?) hazırlanmış çalışma kâğıtları yaptılar mı?)

Hayır. İlkokulda, kızımın disleksik olduğu iddiamı kabul etmeye isteksizdiler. Öğretmenlere, neden kızımın hiç bir yazım hatasını düzeltmediklerini sorduğumda ise, kâğıdına bir sürü kırmızı işaret yaparak kızımı üzmek istemediklerini söylediler. (Bana göreyse, güzel bir şekilde, kızım, bir şeylerin yanlış olduğunun farkında olmuyordu böylece.)

6. Kızının özel olarak sevdiği bir öğrenme etkinliği var mıydı? (mesela resim çizmek, oyun oynamak, kes-yapıştır yapmak gibi)

Kızım resim çizmeye bayılıyordu.

7. Kızının özellikle kaçındığı bir öğrenme etkinliği var mıydı? (matematik oyunları, yazım ve imla aktiviteleri gibi)

Kızım matematikten nefret ediyordu ve başarısız olacağını hissettiği için yazım ve imla etkinliklerinden hoşlanmıyordu.

8. Disleksinin, kızının yabancı dil öğrenmesini nasıl etkilediğini düşünüyorsun?

Kızım fonetikle ilgili problemler yaşadı ve bu yüzden derse ilgisini kaybetti. Öğretmeni de zaten onun derse düzenli olarak katılmadığını söylüyordu.

9. Bütün bu süreç boyunca kızını nasıl destekledin?

Onun disleksisi için özel ders alması konusunda cesaretlendirdim. Ona değer verdiğimi ve anlaşılmaz olmadığını hissettirdim.

10. Disleksik bir çocuğu olan bir ebeveyn nasıl hareket etmeli sence? Kaygılarınızı öğretmenlere duyurun. Israrcı olun ki uygun değerlendirme [sınav] yapılsın, bunun bir bedeli olsa bile. Yine de bazı ailelerin bu [parasal] bedeli karşılayamayabileceğini biliyorum. Çocuklarının başarısızlıkları üzerinde durmak yerine, çocuklarını övsünler. Yardım etmenin yollarını arasınlar. İnternete baksınlar, yardımcı olabilecek yerel dernekler arasınlar. Şimdilerde, benim kızımın zamanındakinden daha çok bilgi var disleksi hakkında.

11. Son olarak eklemek istediğin bir şey var mı Lindsey? Çocuğunuzdan asla ümidinizi kesmeyin. Sadece disleksisi var diye, bu bütün eğitimlerinin sorun olacağı anlamına gelmiyor. Panik olmayın, ben olmuştum. Çünkü doğru düzgün yazıp okuyamıyordu, bütün dersleri bundan etkilenecek ve hepsinde de başarısız olacak diye düşünmüştüm. Ne kadar da yanılmışım!

Kaynak: Disleksi ve Ek Akademik Dil Öğrenimi Modül 11 – İyi Uygulamalar

Editör:  Claire Özel

Röportaj Yapan ve Türkçe’ye Çeviren: Sinan Mısırlı, ELT Doktora Öğrencisi, ODTÜ.