ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
ÖĞRENME NEDİR?
Öğrenme : Algılama,organize etme,depolama ve gerektiğinde bilgiyi göstermeyi içeren bilginin kazanılması işlevidir.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR?
Bu tanıma göre önce bilgi beyne ulaşmalı (girdi), sonra organize edilmeli, anlaşılmalı (bütünleme), ardından depolanmalı (bellek) ve gerektiğinde dışarı verilmeli yani kullanılmalıdır.Öğrenme sürecinde yaşanan bu aşamalardan birinde ya da birkaçında bir sorun olduğunda Özgül Öğrenme Güçlüğü ortaya çıkar.
EN ÇARPICI ÖZELLİĞİ
Çocuk sözü edilen becerilerde yaşına ve zekasına oranla düşük performans göstermektedir. Çocuğun zihinsel yeteneği olmasına rağmen, akademik açıdan gerilik göstermesi, öğrenme güçlüğünün en çarpıcı özelliğidir. Bir çok çocuk için öğrenme güçlükleri, okula başladıklarında ve akademik becerileri kazanmakta başarısız olduklarında göze çarpar. Çocuğun akademik problemlerinin belirgin hale geldiği yaş, onun entelektüel yeteneği, öğrenme güçlüğünün tipi ve akademik beklentilerine bağlı olarak değişmektedir.
ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TANISI NASIL KONUR ?
Özgül öğrenme güçlüğü tanısını profesyonel bir ekip (psikolog, çocuk psikiyatrisi ve özel eğitim uzmanı) koymalıdır. Öncelikle çocuğun görme ve işitme duyuları ile ilgili bir sorunu olup olmadığı saptanmalıdır. Bunlar yoksa zihinsel durumu ve okul başarısı değerlendirilmelidir. Başarısızlığı, zihinsel durum ile açıklanamıyorsa özgül öğrenme güçlüğü için gerekli özel değerlendirme yapılmalıdır. Özgül öğrenme güçlüğü tanısının konulabilmesi için çocuğun zihinsel sorunun olmaması gerekir.
SINIFLANDIRMA
Bazı araştırmacılar her çocuğun sorununu farklı alanlarda ve farklı derecelerde olabileceğini belirtip öğrenme bozukluklarını 4’e ayırmışlardır.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNÜN NEDENLERİ ?
1- Kalıtsaldır. Ailedeki diğer bireylerde de görülebilir.
2- Kalıtsal nörolojik hastalıklarla ilişkisinin olabileceği düşünülmektedir.
3- Yakın akraba evlilikleri ortaya çıkma ihtimalini arttırır.
4- Hamilelik ve doğum sırasında hastalık veya travmalar ortaya çıkmasını tetikler.
5- Hamilelik sırasında ilaç ve alkol kötüye kullanımı, kan ve uyuşmazlığı, zamanından önce veya erken doğum, oksijen yetmezliği veya doğum ağırlılığının düşük olması da ortaya çıkmasına neden olabilir.
6- Doğum sonrasında ve erken çocukluk dönemlerindeki kafa travmaları, besin yetersizliği, zehirli maddeler (kurşun zehirlenmesi) öğrenme güçlüğüne neden olabilir.
7- Sıklıkla öğrenme güçlükleri için belirgin bir sebep bulunmamaktadır.
ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
Zeka düzeyi
- Normal yada normalin üstündedir.
Dikkat sorunları
- %40′ ında dikkatleri kısa sürelidir ,kolayca dağılır.Konsantrasyon güçlükleri vardır.
Koordinasyon sorunu
- Motor koordinasyonları zayıftır.
Görsel algı sorunları
- Görsel ayrımlaştırma yetenekleri zayıftır.( ters yazma , b –d yi karıştırma)
- Görsel figür – zemin ayırt etmede güçlük çekerler.
- Görsel hafızaları zayıftır.
- Uzaklık ve derinlik algıları bozuktur.
İşitsel algı sorunları
- İşitsel ayırımlaştırmada güçlük çekerler.bazı harfleri karıştırırlar.
- İşitsel kavrama yetersizdir ,yönergeleri anlayamazlar.
- İşitsel figür –zemin ayırt etmede zorluğu vardır. TV izlerken kapı zilini duymama gibi
- İşitsel hafızaları zayıftır.
Dil problemleri
- Gecikmiş dil gelişimi görülebilir
- Uygun dizilişli cümle kurmada sorun yaşarlar.
- Kendini ifade etmede yetersizlik yaşarlar.
Organizasyon bozukluğu
- Dağınıktır, zamanı iyi kullanamazlar.
Oryantasyon sorunları
- Yön bulmakta ve sağ-sol ayırt etmede zorluk çekerler.
Zaman sorunu
- Zamanı karıştırırlar, önce-sonra, dün – bugün kavramlarını karıştırırlar, saati zor öğrenirler.
- Çalışma alışkanlıkları yetersizdir.
Sosyal duygusal davranış sorunları
- Düşünmeden davranırlar.
- Engellenince ani tepki gösterirler.
- Sosyal rekabet duygusu yaşın altındadır.
- Arkadaşlarıyla uyum sağlayamazlar.
- Değişikliğe zor uyum sağlarlar.
- Duygulanım değişikliği görülür.
Akademik beceri sorunları
- Okumayı sök ememe , yavaş ve hatalı okuma, yazı bozuklukları, imla ve noktalama hataları görülür.
- Matematik sembollerini öğrenememe.
ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN EĞİTİMİ
- Bu çocuklar özel eğitsel tedavi almaları gerekmektedir.
- ÖÖG’ nün her çocuk için farklı alanlarda olduğunu gözönünde bulundurarak sorunlu olduğu alanlardaki gelişmeler izlenmelidir.
- Verilecek ödev ve sorumluluklar başarabileceği ölçüler içinde verilmelidir.
- Bilgiyi kazanıp kazanmadığını sınamanın en iyi yolu daha iyi öğrendiği yöntemden faydalanmaktadır. ÖÖG olan çocukların bazıları görerek , bazıları işiterek daha kolay öğrenir.
- Öğrencinin öğrenme hevesi desteklemelidir.
Çocuklarda Disleksi Nedir? Çocuklarda Disleksi Belirtileri Nelerdir?
Öğrenme güçlüğü (disleksi), bir çocuğun zekası normal yada normalin üstünde olmasına rağmen dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma-yazma veya matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir.
Çoğu disleksi, aşağıdaki özelliklerden yaklaşık 10 tanesini sergileyecektir. Bu özellikler günden güne veya dakikadan dakikaya değişebilir. Dislektiklerle ilgili en tutarlı şey tutarsızlıklarıdır.
Genel Özellikler
Dislektik çocuklar, yaratıcı öğrenme stiline uyan öğrenme araçları verildiğinde hevesli ve istekli okuyucular olabilir.
Parlak, çok akıllı ve anlaşılabilir ancak sınıf düzeyinde okuma – yazma yapamıyor gibi görünür.
“Tembel, özensiz, olgun olmayan, yeterince çabalamayan veya davranış bozukluğu” olan çocuklar olarak etiketlenir.
Okul ortamında yardımcı olması için “yeteri kadar geride” veya “yetersiz” değildirler.
IQ değeri yüksek, ancak akademik olarak iyi test yapamayabilir; yazılı sınavlarda düşük puanlar alır sözel sınavlarda daha başarılı olur.
Benlik saygısı zayıf; Kendini yetersiz hisseder. Yetersiz olduğu alanı gizlemek için farklı stratejiler geliştirir.
Okulda okuma veya test etme konusunda duygusal. Okuma – yazma gerektiren çalışmalarda duygusal olarak kolay huzursuz olur.
Sanat, tiyatro, müzik, spor, mekanik, öykü anlatma, tasarımda yetenekli olabilirler.
Sık sık hayal kuruyor gibi görünürler.
Dikkatinin zorluğu; “Hiper” veya “hayal kırıklığı” gibi görünürler.
Deneyim, gösteri, deneme, gözlem ve görsel yardımlarla en iyi öğrenmeyi sağlayabilirler. En iyi yaşayarak, birebir içinde olarak, gözlemleyerek, deneyerek öğrenir.
Okuma ve Yazma
Okurken, baş dönmeleri, baş ağrısı veya mide ağrısı yakınmaları çekebilirler.
Harfler, sayılar, kelimeler, diziler veya sözlü açıklamaları karıştırabilirler.
Okuma – yazma, harf, sayı, kelimede tekrarlar, eklemeler, aktarmalar, eksiklikler, değiştirmeler ve ters çevirmeleri gösterirler.
Okurken yazarken sayfada var olmayan hareketleri hissetme ya da görme şikayetinde bulunurlar.
Görme konusunda zorluk çekiyor gibi görünseler de, göz muayenelerinde bir sorun ortaya çıkmayabilir.
Okuma ve okuduğunu anlama yeteneğinde sorunlar yaşayabilirler.
Fonetik olarak ve tutarsız yazarlar.
İşitme ve Konuşma
Sesler yüzünden kolayca dağılırlar.
Düşünceleri kelimeler ile ifade etme güçlüğü yaşayabilir.
Aksayarak konuşa bilirler.
Stres altında kekeleyebilir. Uzun sözcükleri hatalı söyler veya konuşurken cümleleri, kelimeleri ve heceyi değiştirir.
Yazma ve Motor Becerileri
Yazarken veya yazılanı kopyalama ile ilgili sorunlar yaşar; Kalem tutumu alışılmadık, farklıdır. El yazısı okunaklı değildir.
İnce veya kaba motor becerilerinde zayıflık olması, takım ve toplu oyunlarda güçlük yaşaya bilirler.
Her iki elini de kullanabilir; genellikle sağ/sol, üstünde/altında kavramlarını karıştıra bilirler.
Matematik ve Zaman Yönetimi
Zamanı söylemekte, zamanı yönetmekte, sıralı bilgi veya görevleri öğrenmek ve tamamlamakta güçlük çeke bilirler.
Matematik sorularını farklı yöntemler ile çözmek (kağıt/kalem yerine parmak hesabı vb.) Cevapları bilir, ancak kağıt üzerinde yapamaya bilirler.
Sayabilir, ancak nesneleri saymakta zorluk çeker ve para hesabı yapmada güçlük yaşarlar.
Aritmetik yapabilir, ancak problem çözmede güçlük yaşar; Cebir veya daha yüksek matematiği kavrayamazlar.
Hafıza ve Biliş
Uzun dönem hafızası deneyimler, yerler ve yüzlerde çok başarılıdır.
Olgular ve deneyimli olmayan bilgi için zayıf bellek.
Sözler ve cümleler yerine öncelikle görüntüler ve duygular ile düşünürler.
İşitsel hafızaları zayıftır.
Disleksi olan kişiler her şeyi unutabilir ve dil ile ilgili derslerde sıkıntı çekerler.
Davranış, Sağlık, Gelişim ve Kişilik
Son derece düzensiz.
Sınıfın “sorun yaratanı”, “ ders işlenişini bozanı” ya da “çok sessizi” ola bilirler.
Alışılmadık derecede erken ya da geç gelişim evreleri vardı (konuşma, yürüme, ayakkabı bağlama vb).
Kulak iltihabına meyilli, yemeklere, kimyasal içeriklere karşı hassas olabilirler.
Derin veya hafif bir uyuyan olabilir.
Ağrı için olağandışı yüksek veya düşük tolerans.
Güçlü adalet duygusu; Duygusal açıdan duyarlı; Mükemmellik için gayret göstere bilirler.
Kafa karışıklığı, zaman baskısı, fiziksel rahatsızlık veya duygusal stres ile hatalar ve disleksi özelliklerinde artış olabilirler.